Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού (ΤΕΓ) Salzburg

 

Το Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού Salzburg τελεί υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Αυστρίας και την επιστημονική επίβλεψη του προγράμματος MECLES (Mentoring Community Learning Spaces), που πραγματοποιείται στο πλαίσιο λειτουργίας των εκπαιδευτικών εργαστηρίων Salzburger Bildungslabore σε συνεργασία του Πανεπιστημίου Paris-LodronSalzburg και της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Salzburg.

ΚΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΑ: Το κτήριο, όπου στεγάζεται το Τ.Ε.Γ. Salzburg, ανήκει στους χώρους της καθολικής πανεπιστημιακής κοινότητας Katholische HochschulGemeinde(KHG), και λαμβάνει χώρα συγκεκριμένα στα Semirräume (χώρους σεμιναρίων). Πρόκειται για μια αίθουσα σεμιναρίων που βρίσκεται στον ημιώροφο παραπλεύρως της εκκλησίας του πανεπιστημίου (Kollegienkirche) και με είσοδο στη στοά μεταξύ Univeristätsplatz και Fürtwängler-Garten. Στο ισόγειο υπάρχει προθάλαμος, τουαλέτα και κουζίνα. Η αίθουσα έχει πρόσβαση στον κήπο Fürtwängler στον προαύλιο χώρο της Universitätsaula του πανεπιστημίου. Είναι ένας ευχάριστος και ζεστός χώρος, που φιλοξενεί το Τ.Ε.Γ. Salzburg και παραχωρείται από το πρόγραμμα MECLES.

ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ: Για την απρόσκοπτη λειτουργία του σχολείου μεριμνά η Ιερά Μητρόπολη Αυστρίας (φωτοτυπίες, βιβλία του Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ., όπως «Ιστοριοδρομίες Ι» και Ϊστοριοδρομίες ΙΙ», έκδοση πιστοποιητικών και λοιπών εγγράφων κτλ.), το πρόγραμμα MECLES (γραφική ύλη, χαρτί Α4, μαρκαδόρους κ.α., όπως επίσης και τη δωρεά ενός πολιτικού χάρτη της Ελλάδας) και η εκπαιδευτικός (παροχή επιπλέον υλικού: ολόκληρη σειρά βιβλίων «ΚΛΙΚ στα ελληνικά», επιπλέον εκπαιδευτικό υλικό του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (Κ.Ε.Γ.) σχολικά και εξωσχολικά βιβλία, διακόσμηση του χώρου, παιχνίδια, τετράδια 1ης γραφής, υλικό για χειροτεχνίες, φωτοτυπίες, πλαστικοποίηση). Την προμήθεια των εγχειριδίων του Κ.Ε.Γ. για τους μαθητές αναλαμβάνουν οι γονείς και κηδεμόνες.

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: Κατά τη σχολική χρονιά 2021-2022 ενεγράφησαν 54 μαθητές/τριες.Αναλυτικότερα: 14 στο Δημοτικό, 7 στο Νηπιαγωγείο, 21 στο Γυμνάσιο, 6 στοΛύκειο. Ενήλικες: 6. Για το επόμενο σχολικό έτος 2022-2023 αναμένονται νέες εγγραφές.Οι μέρες και οι ώρες λειτουργίας του σχολείου ήταν οι ακόλουθες:Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή 15:00-18:30, Πέμπτη 18:00-21:00, Σάββατο 08:45-16:30. Το μάθημα για τους μαθητές και τις μαθήτριες, που κατοικούν σεμεγάλη απόσταση από το Σάλτσμπουργκ και τα περίχωρά του, καθώς και γιατους ενήλικες μαθητές έλαβε χώρα διαδικτυακά. Το σχολείο στελεχώνεται από μια εκπαιδευτικό ΠΕ70 (δασκάλα δημοτικής εκπαίδευσης), την Θεοδώρα Γκαμπράνη ΜΑ, η οποία είναι αποσπασμένη από το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΝΤΑΙ: Στα μαθήματα καλλιεργούνται οι τέσσερις βασικές δεξιότητες με ποικίλους τρόπους. Οι δεξιότητες αυτές είναι: Κατανόηση Προφορικού Λόγου (ΚΠΛ), Κατανόηση Γραπτού Λόγου (ΚΓΛ), Παραγωγή Προφορικού Λόγου (ΠΠΛ) και Παραγωγή Γραπτού Λόγου (ΠΓΛ).

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ, ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ, ΠΡΟΦΟΡΑΣ: Κατά την εκπαιδευτική πράξη πραγματοποιείται συνδυαστική διδασκαλία λεξιλογίου, γραμματικής και προφοράς που προσαρμόζεται κάθε φοράανάλογα με τις ανάγκες και το μαθητικό δυναμικό της κάθε τάξης.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΦΙΛ ΜΑΘΗΤΩΝ: Στην αρχή του σχολικού έτους όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες συμπλήρωσαν και δημιούργησαν το προσωπικό τους προφίλ, με τα στοιχεία τους, τις προτιμήσεις τους, τις δραστηριότητες και τα χόμπι τους, στο οποίο τοποθέτησαν και μια φωτογραφία τους και σχεδίασαν κάτι που τους εκφράζει. Τα έντυπα αυτά πλαστικοποιήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στην τάξη ως μέσο παιχνιδιού μαντέματος, έτσι ώστε να γνωριστούν οι μαθητές μεταξύ των διαφόρων τμημάτων, που λόγω της πανδημίας δεν είχαν την ευκαιρία να βρεθούν μαζί στον ίδιο χώρο από κοντά. Το παιχνίδι ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές σε όλες τις τάξεις.

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ: Σχεδόν κάθε διδακτικό δίωρο/τρίωρο συνοδεύεται από παιχνίδι στο τέλος της ώρας, γεγονός που ενισχύει την κοινωνικότητα και τους δεσμούς μεταξύ των μαθητών και μαθητριών. Μέσα από το παιχνίδι (είτε είναι γλωσσικό είτε όχι) έχει δημιουργηθεί ένα ευχάριστο κλίμα μεταξύ των παιδιών, τόσο που δεν θέλουν να τελειώσει ο διδακτικός χρόνος.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ: Η επιλογή των διδακτικών εγχειριδίων έγινε με βάση την καταλληλότητά τους ως προς το περιεχόμενο, το ύφος, τις σύγχρονες προσεγγίσεις για την εκμάθηση μιας δεύτερης/ξένης (ενδεχομένως για κάποια από τα παιδιά και μητρικής, που ωστόσο δεν χρησιμοποιείται από τα παιδιά στη σχολική τους καθημερινότητα κατά τη φοίτησή τους στο αυστριακό εκπαιδευτικό σύστημα). για το μαθητικό δυναμικό του σχολείου. Η διδασκαλία γίνεται κυρίως από τα διδακτικά εγχειρίδια της σειράς «Κλικ στα Ελληνικά», του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας η συγγραφή των οποίων είναι προσανατολισμένη στις απαιτήσεις των εξετάσεων για τα πιστοποιητικά Ελληνομάθειας. Κατά τη διδασκαλία αξιοποιείται επίσης αρχειακό υλικό από ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, επιλογές από τις εκδόσεις του Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ., που χορηγούνται από το Υπουργείο Παιδείας, και άλλων φορέων που ασχολούνται με τη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας, αλλά και διδακτικά εγχειρίδια του Υπουργείου Παιδείας ιδίως σε ό,τι αφορά θέματα ιστορίας και πολιτισμού.

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ: Μία σημαντική επιδίωξη του διδακτικού προγράμματος είναι η κατάλληλη προετοιμασία των παιδιών για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις ελληνομάθειας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας για την απόκτηση των επίσημων τίτλων γλωσσομάθειας. Η συμμετοχή των παιδιών ήταν άκρως ικανοποιητική, καθώς στην πόλη του Salzburg υπάρχει επίσημο εξεταστικό κέντρο. Φέτος συμμετείχαν συνολικά 18 μαθητές και μαθήτριες στις εξετάσεις, συγκεκριμένα: 6 παιδιά για το Α1 επίπεδο, 2 παιδιά για το Α 2 και 10 παιδιά για το Β1.

Αναφορικά με τη συμμετοχή μαθητών του Τ.Ε.Γ. Salzburg στις εξετάσεις για το Πιστοποιητικό Ελληνομάθειας τον Μάιο του 2022 το ποσοστό επιτυχίας που σημειώθηκε ανέρχεται στο 94,4%. Για την ακρίβεια, από τους 18 μαθητές που έλαβαν μέρος στις εξετάσεις 13 μαθητές πέρασαν στις εξετάσεις με άριστα και 4 μαθητές με λίαν καλώς. 

ΙΣΤΟΡΙΟΔΡΟΜΙΕΣ: Το μάθημα της Ιστορίας, του Πολιτισμού και της Γεωγραφίας διδάσκεται εβδομαδιαία στις μεγαλύτερες τάξεις (και όταν δεν βρισκόμαστε σε περίοδο προετοιμασίας για της εξετάσεις ελληνομάθειας). Μέσα από το βιβλίο «ΙστοριοδρομίεςΙ» είχαν τη δυνατότητα οι μαθητές να εντρυφήσουν στη μορφολογία και τη χωροταξία της γεωγραφίας της Ελλάδας, να γνωρίσουν τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας μέσα από μια ιστορική διαδρομή στα τοπία, στους τόπους, τον φυσικό πλούτο, την πανίδα και τη χλωρίδα, τα φύλα του ελλαδικού χώρου, τους ανθρώπους, τους τεχνίτες, τους φιλοσόφους κ.α. Στο πνεύμα αυτό κινήθηκε και η καλοκαιρινή γιορτή, η οποία ήταν μια διαρκής μαθησιακή διαδικασία και πορεία, της οποίας το αποτέλεσμα παρουσιάστηκε στη λήξη του σχολικού έτους. Στο πλαίσιο αυτό αξιοποιήθηκε εκπαιδευτικό υλικό που σχετίζεται κυρίως με τον προσανατολισμό στο χώρο και τη γεωγραφία: πυξίδα, χάρτες, άτλαντας.

Εκτός του μαθήματος των στοιχείων Ιστορίας και Πολιτισμού και με αφορμή τις εθνικές επετείους ή αναφορές που υπάρχουν σε λογοτεχνικά κείμενα, προσεγγίζονται τα ιστορικά γεγονότα μέσω αναφοράς, διήγησης, προβολής ντοκουμέντων κλπ., έτσι ώστε να αποκτούν οι μαθητές μια συνολική εικόνα της ιστορικής πορείας και να γνωρίζουν σημαντικά γεγονότα και μεγάλες μορφές του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Επιπλέον, γίνεται αναφορά σε λαϊκά έθιμα και όπου είναι εφικτό συνοδεύονται και από κάποια κατασκευή. 

Τμήμα Γυμνασίου-Λυκείου: Διδακτικοί Στόχοι στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο: Η διδασκαλία αποσκοπεί στην εμπέδωση των γνώσεων και των γλωσσικών ικανοτήτων που κατακτήθηκαν στο Δημοτικό και στη συνεχή και σταδιακή βελτίωση και διεύρυνσή τους. Το γλωσσικό μάθημα στο Γυμνάσιο αποβλέπει στο να αποκτήσουν τα παιδιά συνείδηση της πολυμορφίας και της δημιουργικότητας της γλώσσας, των γλωσσικών ποικιλιών του λόγου, των υφολογικών επιπέδων: του οικείου, του επίσημου, του δημοσιογραφικού λόγου κτλ. Επίσης, σταδιακά μαθαίνουν να χειρίζονται με επιτυχία τους τρόπους με τους οποίους εκφέρεται η γλώσσα και είναι σε θέση να αναγνωρίζουν και να παράγουν περιγραφικά, αφηγηματικά και επιχειρηματολογικά κείμενα. Οι μαθητές και οι μαθήτριες μέσα από τη συστηματική επεξεργασία κειμένων εξασκούνται στον προφορικό και γραπτό λόγο, μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τις επικοινωνιακές συνθήκες  και εξοικειώνονται με τη λειτουργία των γραμματικών και συντακτικών δομών στα κείμενα. Οι γνώσεις αυτές δίνουν στα παιδιά τις προϋποθέσεις, ώστε τα κείμενα που τα ίδια παράγουν να έχουν σωστή οργάνωση, λογική συνοχή, επιτυχή διατύπωση και το κατάλληλο για την περίσταση ύφος. Ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου είναι επίσης ένας από τους βασικούς στόχους της διδασκαλίας σε αυτή τη βαθμίδα της εκπαίδευσης. Η διδασκαλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας έχει κυρίως ως στόχο την ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σχέσης με τα έργα του πεζού και ποιητικού λόγου και την καλλιέργεια ποικίλων αναγνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων στο πλαίσιο μιας αναγνωστικής ομάδας. Μέσα από την ανάγνωση και ερμηνεία των κειμένων και την παραγωγή λόγου αναφορικά με αυτά ενισχύεται η δημιουργική σχέση των παιδιών με τη λογοτεχνία, που τους επιτρέπει να συνειδητοποιήσουν τη σχέση της με την ανθρώπινη εμπειρία. Έτσι είναι σε θέση να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο στον οποίο ζούμε, τις ανθρώπινες σχέσεις, τους διαφορετικούς χαρακτήρες των ανθρώπων και να βιώσουν τη λογοτεχνία ως πηγή συναισθημάτων, εμπειριών, καλλιτεχνικών και διανοητικών ερεθισμάτων. Η βελτίωση του γλωσσικού επιπέδου των παιδιών επιχειρείται μέσω της επεξεργασίας διαφόρων κειμένων, τα οποία προέρχονται όχι μόνο από τα διδακτικά εγχειρίδια, αλλά και από έγκριτες πηγές, έντυπες και ψηφιακές, σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας και του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας. Για τον σκοπό αυτό αξιοποιείται το ψηφιακό λογισμικό αναγνωσιμότητας, με τη βοήθεια του οποίου δύναται να αξιολογηθεί ο βαθμός αναγνωσιμότητας οποιουδήποτε ελληνικού κειμένου βάσει αντικειμενικών κριτηρίων με στόχο να εντοπιστεί εάν είναι κατάλληλο για το επίπεδο ελληνομάθειας των μαθητών.

Τμήμα Δημοτικού: Όσον αφορά τη φοίτηση της πλειοψηφίας των μαθητών στο Δημοτικό σχολείο χαρακτηρίστηκε ως επαρκής και σταθερή. Το πρόγραμμα του σχολείου σχεδιάστηκε με βάση την ομοιογένεια των μαθητών κατά τμήμα. Αυτό αναβαθμίζει αισθητά το μάθημα, εφόσον λειτουργούν κατά κανόνα αμιγή τμήματα όσον αφορά στην τάξη και στο επίπεδο κατοχής της ελληνικής γλώσσας των παιδιών. Έτσι έχουν διαμορφωθεί δύο τύποι τμημάτων:α. για παιδιά που μιλούν ελάχιστα Ελληνικά, οπότε τα Ελληνικά διδάσκονται ως ξένη γλώσσα. Σ’ αυτά τα τμήματα δίνεται έμφαση στην άσκηση του προφορικού λόγου με σκοπό την παροχή βασικών επικοινωνιακών δεξιοτήτων, τη σωστή εκμάθηση της προφοράς, την κατανόηση και παραγωγή βασικών λεκτικών δομών και την εκμάθηση της γραφής με τη χρήση τετραδίων 1ης γραφής. β. για παιδιά που μιλούν και καταλαβαίνουν τα Ελληνικά, διαβάζουν και γράφουν και επισκέπτονται το σχολείο του Τ.Ε.Γ. Salzburg μια φορά την εβδομάδα, κατανοούν και παράγουν προφορικό και απλό γραπτό λόγο. Οι μαθητές αυτοί θα προετοιμαστούν από τη νέα σχολική χρονιά για τις εξετάσεις ελληνομάθειας, καθώς από τον Σεπτέμβριο θα εξασκούνται συγκεκριμένα σε δοκιμαστικές εξεταστικές δοκιμασίες. Διδακτικοί Στόχοι στο Δημοτικό: επικοινωνία, η συστηματική ενασχόληση και εξοικείωση με διάφορες μορφές γραπτού και προφορικού λόγου.

Τμήμα Προσχολικής Αγωγής: Σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, διατηρήθηκε σταθερή η φοίτηση από μερίδα μαθητών/μαθητριών παρά την πανδημία.Διδακτικοί στόχοι στο νηπιαγωγείο: Επαφή με τη γλώσσα μέσα από το παιχνίδι και το τραγούδι. Επιλέγονται θεματικές ανάλογα με την εποχή και τις εθνικές επετείους και τα ενδιαφέροντα των νηπίων. Κεντρικός σκοπός της γλωσσικής αγωγής είναι η προσφορά κατάλληλων εμπειριών μέσα από τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες των παιδιών, έτσι ώστε αυτά να αποκτήσουν την επικοινωνιακή ικανότητα και παράλληλα να έρθουν σε επαφή με τη γλώσσα. Αυτός ο στόχος ενισχύεται και μέσα από τις επαφές που αναπτύσσουν τα παιδιά μεταξύ τους. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως χειροποίητο παιδαγωγικό υλικό σε χειροπιαστή οπτικοποιημένη μορφή (χειροποίητες καρτέλες, χειροτεχνίες ζώων, φυτών κτλ.), έτσι ώστε να είναι σε θέση οι μικροί μαθητές να βιώσουν με όλες τις αισθήσεις αυτά που τραγουδάνε και τους ρόλους που αναλαμβάνουν σε ένα παιχνίδι. Η διδασκαλία στοχεύει στην άμεση εμπλοκή των παιδιών σε επικοινωνιακές δραστηριότητες, στην καλλιέργεια του προφορικού λόγου, στην αποδοχή, αξιοποίηση και καλλιέργεια του γλωσσικού και πολιτισμικού κεφαλαίου που φέρει κάθε παιδί ξεχωριστά, στην καλλιέργεια της διαπολιτισμικής ικανότητας.Στη διάρκεια της χρονιάς και μετά το μάθημα λάμβανε χώρα ολιγόλεπτη ενημέρωση των γονέων, σχετικά με τη θεματολογία και τις δραστηριότητες της ημέρας.

Τμήμα Ενηλίκων: Αποτελείται κατά κύριο λόγο από γλωσσομαθείς φιλέλληνες, μη ελληνικής καταγωγής, λάτρεις της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού. Ορισμένοι μαθητές είναι άνθρωποι που βρίσκονται σε συζυγία με Έλληνα ή Ελληνίδα και είναι γονείς μαθητών και μαθητριών του Τ.Ε.Γ. Salzburg. Με βάση το επίπεδο ελληνομάθειας διαμορφώθηκαν δύο ομάδες: α) Επίπεδο Α1 –αρχάριοι, β) Επίπεδο Α1 – προχωρημένοι.Κύριος στόχος στις ομάδες αυτές είναι η ανάπτυξη της επικοινωνιακής ικανότητας των μαθητών/μαθητριών στην ελληνική γλώσσα, αλλά και η γνωριμία με τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική ιστορία. Το μάθημα βασίζεται κυρίως στην επικοινωνιακή μέθοδο και έχει ως βασικό εργαλείο την αυτόματη μετάφραση (ορισμένες φορές και με τη βοήθεια λεξικού) του προφορικού κυρίως λόγου σε γραπτό. Μετά από κάθε μάθημα οι μαθητές και οι μαθήτριες λαμβάνουν ένα αρχείο με το λεξιλόγιο που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διδακτική ώρα. Επικουρικά χρησιμοποιείται και το εγχειρίδιο «ΚΛΙΚ στα ελληνικά». Η φοίτηση των μαθητών/μαθητριών είναι επαρκής και σταθερή για την πλειονότητα των μαθητών. Φέτος υπήρχαν μαθητές που λόγω φόρτου εργασίας δεν ήταν σε θέση να παρακολουθήσουν συστηματικά τα μαθήματα.

ΔΑΝΕΙΣΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Στο πλαίσιο καλλιέργειας της φιλαναγνωσίας, και ενίσχυσης της ανάγνωσης/ακρόασης βιβλίων στην ελληνική γλώσσα, λειτούργησε δανειστική βιβλιοθήκη καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς με μια επιλογή βιβλίων για όλα τα επίπεδα (ως προς την ηλικία και ως προς το επίπεδο γλωσσομάθειας). Σε εβδομαδιαία βάση υπήρχε η δυνατότητα επιλογής και δανεισμού βιβλίων από τους μαθητές και τις μαθήτριες.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΙΟΡΤΕΣ 

Fotonachweis (c) MECLES